Alvama-bedden
De matrassen van Alexander
Zeepreventorium
Home » La vie au préventorium » De matrassen van Alexander

Alvama

Een foto uitgesneden uit een tijdschift uit deze periode. De alvamas waren blokken plastiekschuim ingepakt in een simili omhulsel. Je kreeg eveneens één deken en daarmee moest je het stellen. Wegens de energiekrissis (remember de autoloze zondagen?) stond de verwarming 's nachts op een zeer laag pitje. De slaapkamers hadden enkele beglazing en het gebeurde dat een glas water dat op de vensterbank geplaatst werd de volgende dag bevroren was.

De bedden zonder matras en zonder lakens waren bedoelt om astma tegen te gaan. Ze zouden ook beter zijn voor de rug (en daarom heb ik nu lordose en scoliose...)

De alvama's waren ijskoud in de winter (je kreeg een slaapzak als enige bedbekleding) en plakkend heet in de zomer. Iedereen die een wagen met simili-zetelbekleding heeft zal weten waarover ik het heb.

De tweede foto werd in de infirmerie genomen. Let op de bijzonder spartiaanse kamerbekleding. De Cliniclowns zijn zeker nooit langsgeweest, wel mijn vader, en die zorgde voor het snoep.


Les alvamas étaient des blocs de mousse plastique recouverts d'un plastique. Tu recevais une couverture comme toute protection contre le froid. C'était l'époque le la crise du pétrole (qui n'a pas connu les dimanches sans voitures) et il n'était pas rare qu'en hiver, un verre d'eau placé sur l'appuie de fenêtre soit gelé le lendemain matin.

Les lits étaient supposés prévenir l'asthme (ce qu'il faisaient), et étaient aussi meilleurs pour le dos, parait-il. C'est pour cela que je souffre de lordose et de scoliose, maintenant...

Les lits étaitent froids en hiver (on ne recevait qu'un sac de couchage: pas de draps ni de couvertures) et on collait au plastique en été. La photo en dessous à gauche a été prise dans l'infirmerie situé dans le pavillon médical. Remarquez l'extrème austérité des chambres d'infirmerie. C'est papa qui m'a apporté toutes les friandises présentes sur la table de nuit.

Il était possible de saboter les lits de telle sorte que tout le lit tombe en morceaux quand la personne dans le lit bouge un peu trop. L'idéal est naturellement que le lit tombe en pièces au momment où le veilleur de nuit ou un pappy fait sa ronde. Ambiance assurée! "…de bedden saboteren, de pappies ambeteren!", avec comme résultat qu'on pouvait planter des fagots dans les dunes le jour suivant!

Ces deux photos à gauche sont historiques. Elles datent de la période d'avant les alvamas (cela devrait être en 1971).

Le nom d'alvama vient du Professeur Docteur Fernand Alexander, le médecin-chef de l'établissement, Van Daele (concepteur) et Maes (fabricant). Remarquez les fenêtres qui séparent les chambrées (chaque dortoir comptait une quinzaine de lits et il y avait quatre dortoirs dans une section). En 1969, un cinquième dortoir était prévu par section. Ce dortoir fut remplacé plus tard par une salle de jeu. Les lits étaient du style 'rebut d'infirmerie', le prévent était à l'origine une immense infirmerie (pendant et après la seconde guerre mondiale).

A ne pas manquer: Les baskets étaient les souliers de sport en toile noire garnis d'une bande blanche en plastique que tout le monde portait au prévent. Tu pouvais en acheter au petit magasin situé dans la galerie menant à la salle Triton.


Deze foto's rechts zijn historisch. Ze dateren van vòòr de alvamas (dat zou rond 1971 moeten zijn).

De naam alvama is afkomstig van de Professor Doctor Fernand Alexander, hoofdgeneesheer van het preventorium, Van Daele (ontwerper) en Maes (fabrikant). Dit weet ik van niemand minder dan van Peter Alexander, de zoon van Fernand Alexander. Iedere slaapkamer telde een 15-tal bedden, en er waren 4 slaapkamers per sektie. In 1969 was er een vijde slaapkamer, maar die werd omgebouwd tot speelzaal. De bedden waren toen overblijfselen uit het tijdperk dat het preventorium een grote infirmerie was, tijdens en na de tweede wereldoorlog.

Deze bedden konden gemakkelijk gesaboteerd worden ("…de bedden saboteren, de pappies ambeteren!") zodat ze uit elkaar vielen als de persoon in bed teveel bewoog. Als het bed uit elkaar viel tijdens een nachtronde van de nachtwaker of een pappy was het natuurlijk prijs: takkebossen planten de volgende dag!

Een reklame voor de alvamas-bedden uit de jaren '70. In België zijn deze bedden nooit op de markt gebracht, maar in de scandinavische landen was het blijkbaar wel een succes. Ik snap er geen bal van wat ze in het artikel vertellen, maar het zal wel positief zijn... De foto op de reklame is trouwens door Jean Mil gemaakt: de Alvama-bedden zijn duidelijk een uitvinding van Alexander.

De naam van de bedden werd al vlug verbasterd van Alvama tot valmatten. Tegenwoordig (dat wil zeggen op het ogenblik dat deze tekst opgesteld werd, dus in 2003) worden de alvamas nog altijd gebruikt. De kamers zijn gehalveerd (er is een scheidingsmuur in iedere slaapkamer geplaatst) en tellen een 4-tal bedden in plaats van 15. In 2006 hebben de alvamassen plaats moeten ruimen voor normale bedden.

Actuellement, c'est à dire au moment où ce texte est écrit, en 2003, les alvamas sont toujours en service. Les chambres ont été séparées en deux et comptent 4 lits au lieu de 15.

En 2006, les lits classiques sont de retour.

Ci-dessous: un des derniers des Mohicans, Pappie Francis avec deux alvamas restants et fort usés.

20.01.2010 - 10:50:14 Goossens Guido
Was douche ruimte. Herinner mij nog goed toen in het jaar 1962-1963 en 1966 en verder dat indien wij klaar waren moesten wij fix naast onze lavabo staan voor inspectie van lichaam tanden en lavabo. Hoe kreeg je alles dan proper. Geen nood je had alle attributen bij je en dat was je tandenborstel, je washandje en handdoek die je spiegel en lavabo onderhielden. Hygiënisch in die tijd voor deze poets attributen tandenborstel washandje en handdoek was nog niet zo gekend. Niet in orde poetsen maar en had dan minder tijd voor de rest.

Herinner mij nog goed in de wasplaats hadden wij een opvoeder (pappie kwam nooit over mijn lippen) doch spraken wij elkaar aan met voornaam die Freddy Soete noemde. Dat is in de jaren 1966, 67 of 68 weet ik niet maar doch bij de Copins en deze had een groen Mini Cooper als auto. Dit rijdt natuurlijk op benzine en Freddy ging steeds bij Esso een tankbeurt halen. Er werden in die tijd door verschillende pompmerken geschenkjes aangeboden en dit waren speelkaarten van Esso. Telkens na een tankbeurt gaf hij dit wilkeurig aan een kind die voor hem het braafst uitkwam tussen de tankbeurten door. En ja dank U wel Freddy heb nog steeds zo’n spel in bezit. Freddy trouwde later met een goede verpleegster (sorrie die namen toch) van de consultatie.

27.07.2010 - 14:22:01 Danny Caes
Destijds, in 1973-1974, sliepen we (de Suskes en de Jerommekes) dus ook op die alvamas (in die tijd wist ik niet eens dat die dingen "ALVAMA" heetten!), en om de zoveel tijd moesten we ze met een soort sterk-geurend kuisprodukt reinigen.
Ik heb die geur nog steeds in mijn neus.
Ik herinner mij nog dat we slechts 1 deken per alvama kregen, en ik meen mij ook nog te herinneren dat we geen hoofdkussens hadden. Met andere woorden, we sliepen op de simili van de alvamas zelf.
Na vele jaren "sortant" geweest te zijn (sedert 1974) begon ik gaandeweg te beseffen dat ze daar in het zeepreventorium als de dood voor stofmijten waren (de gevreesde krijnluis die zich in oude matrassen nestelt), want die mijten (of luizen) laten minuscule uitwerpseltjes achter die nefast zijn voor de luchtwegen van astmalijders.
Op dat moment in 1973-1974 kregen we dit niet te horen (dus i.v.m. de stofmijt/krijnluis), en moest je maar zien dat je zulke dingen pas veel later aan de weet kwam onder invloed van de eigen intelligentie en onderzoekingsdrang, alsook de ontdekking dat je eigen matras (thuis) geoccupeerd is (of was) door duizenden (nee: miljoenen) stofmijten! (echt gebeurd!). Ze (de mijten) wandelden met z'n allen op het frame van mijn bed, en waren enkel zichtbaar als een helder licht er schuin tegenaan scheen (een "bevolking" van allemaal kleine bewegende puntjes). Akelig!
Men hoort soms zeggen dat stofmijten niet zichtbaar zijn. Onzin! Je moet gewoon weten HOE en OP WELKE MANIER er naar te kijken, en vervolgens verschiet men zich een breuk.

Danny Caes
Ex-Suske (nummer 3010)
Ex-Jerommeke (nummer 302)
In 't ZPM vanaf voorjaar 1973 t.e.m. diezelfde periode in 1974

Code à introduire

In te geven kode