Astma

Kinesie

In vergelijking met onze tijd zijn er heelwat geneesmiddelen op de markt die heel goed werken. De beste therapie is een combinatie van meerdere middelen die zowel de oorzaken van de ziekte behandelen (overgevoeligheid van de longen) als de gevolgen (broncho-spasmen). De luchtvervuiling is afgenomen in vergelijing met de jaren '70 (minder zware industrie, beter afgestelde auto's,…). De ozon-concentratie in de zomer ligt echter hoger dan vroeger en gans het jaar door hebben we roetpartikels van dieselmotoren: dit blijkt ook een oorzaak van allergieën te zijn volgens dr. Hilde Franckx, hoofdgeneesheer van het zeepreventorium.

Wordt de ziekte onvoldoende behandeld, dan kunnen er blijvende complikaties ontstaan: emfyseem (omdat ze voordurend overbelast worden verliezen de longblaasjes hun elasticiteit) en bronchiëectasiëen (beschadiging van het longweefsel ten gevolge van occlusie (slijmprop)). Terwijl astma goed te behandelen is, kunnen de complikaties die onststaan bij niet-correcte behandeling zeer ernstig zijn. Meestal zijn deze complikaties irreversibel en kunnen levensbedreigende situaties doen onststaan zoals klaplong (pneumothorax).

Behandeling

De geneesmiddelen die in onze tijd voorgeschreven werden (bijvoorbeeld theophyline) worden minder gebruikt. Theophyline is een brocho-dilatator (verwijdering van de luchtwegen, waardoor de lucht beter kan stromen) en heeft ook een licht ontstekingsremmende werking. Dit geneesmiddel heeft een heleboel negatieve effecten en er treed heel snel gewenning op.

Cortisone is een sterke ontstekingsremmer. Vroeger werd cortisone gebruikt gedurende een korte kuur om het lijden van de patiënt te verlichten, want dit middel had neveneffekten bij langdurend gebruik. Tegenwoordig bestaan er verschillende soorten cortisone (corticosteroïden); sommigen zijn zeer goed geschikt bij de behandeling van astma. Dankzij de betere doseerapparaten komt de cortisone enkel in de longblaasjes terecht en zijn de neveneffekten minimaal. Deze neveneffekten kunnen nog verder verminderd worden door na inhalatie de mond te spoelen zodat de deeltjes die in de mond terechtgekomen zijn niet in de bloedbaan opgenomen worden.

Cortisonederivaten behandelen het onstaan van astma en moeten dus permanent ingenomen worden; door middel van testen moet bepaald worden welke minimale dosis de beste uitwerking heeft. Cortisone heeft nauwelijks invloed op een aan de gang zijnde astmacrisis, want het effect van de behandeling is pas na dagen merkbaar.

Cromoglicaat (Lomudal) is een ontstekingsremmer dat sterk opkwam in de jaren '70. Het had niet de bijwerkingen van de toen toegepaste behandeling met cortisone. Dit middel blijft één van de mogelijke behandelingen die het ontstaan van astma tegengaan. Dit middel moet, zoals corticosteroïden, regelmatig ingenomen worden.

Er bestaan talrijke ontstekingsremmers (zoals nedocromil en cromolyn) die eenzelfde effekt hebben. Op cellulair niveau is de werking wel totaal verschillend, waardoor het heel goed mogelijk is dat één middel nauwelijks werkt bij jou, terwijl een ander middel nagenoeg perfekt werkt. De boodschap is dus dat je in samenspraak met je geneesheer moet bepalen welk produkt je best gebruikt. Cromolyn kan ook gebruikt worden om het onstaan van een irritatie tegen te gaan: het kan bijvoorbeeld gebruikt worden 15 minuten vòòr het sporten.

Een van de belangrijkste negatieve punten van ontstekingsremmers is dat het de symptomen van een ernstige ontsteking kunnen onderdrukken. Het is daarom zeer belangrijk dat de juiste dosis gebruikt wordt, zodat astma tegengehouden wordt, zonder dat de patient voeling verliest met zijn lichaam.

Fenoterol (Berotec) is een luchtpijpverwijderaar. Het is een beta-2 agonist, het activeert de beta-2 receptoren in de spieren waardoor ze zich kunnen ontspannen, zodat de longen opnieuw normaal kunnen functioneren. De werking is zeer snel, je hebt al verlichting van de symptomen na een paar seconden, maar het produkt werkt maar 2 uur. Voor mij is dit middel ideaal (ik gebruik niets anders meer), bijvoorbeeld als ik astma voel opkomen tijdens het stofzuigen of als preventief middel vòòr het sporten. Omdat ik weinig stofzuig en weinig sport gaat de inhalator zeer lang mee; ik moet hem vervangen omdat het vervallen is, niet omdat het busje leeg is. Dit produkt heeft weinig bijwerkingen (eigenlijk is de drijfgas gevaarlijker dan het produkt zelf!) Overigens maakt fenoterol deel uit van de familie van anabole steroïden, het ergste wat je kan krijgen is een pak spieren, altijd een aangename bijwerking voor een schriele astmalijder.
Er bestaan eveneens produkten met een identiek effekt maar met een langere werking.

Leukotriene-antagonisten (zoals montelukast) blokkeren de werking van bepaalde stoffen die vrijkomen bij een irritatie van de longblaasjes. Dit is een nieuwe soort geneesmiddelen waarvan de effectieve werking nog moet bepaald worden.

Desensibilisatie is een poging de kwaal aan de bron te lijf te gaan. Men bepaalt eerst welke allergene stoffen astma veroorzaken (die kan gebeuren met een huidtest waarbij kleine hoeveelheden allergenen onder de huid ingespoten worden). Dan wordt er een cocktail samengesteld met de allergenen. Dit cocktail moet individueel samengesteld worden. Wekelijks krijg je een inspuiting van de allergenen in steeds hogere concentratie. De bedoeling is dat het lichaam "moe" wordt van deze terugkerende injecties en op de duur niet meer reageert op de allergene stoffen. Bij mij heeft deze behandeling geen invloed gehad om mijn astma.

In het zeepreventorium was het een gewoonte dat de dokters en de ouders rookten in aanwezigheid van de kinderen. Alexander had trouwens goede contacten met de tabaksindustrie (mogelijke sponsors voor zijn instelling).

Conclusie

Kinesie is aangewezen om de strakke bostkas (een gevolg van astma) weer soepel te maken. Met een soepele bostkas kan je ook veel efficienter ademhalen! Kinesie en sport was de hoofdbehandeling in het zeepreventorium in de jaren '70.

Het bronchiaal toilet (drainage) moet ook dagelijks gebeuren om de luchtwegen vrij te maken en occlusie van de longen tegen te gaan. De fluimen kunnen een infektieaard worden (chronische bronchitis) en moeten daarom opgehoest worden. Eenmaal de ontsteking onder controle verminderd de fluimproduktie. De techniek voor het bronchiaal toilet (autogene drainage) werd in het zeepreventorium ontwikkeld (onder leiding van Jean Chevaillier) en is wereldberoemd. Deze techniek is zo doeltreffend dat het ook gebruikt kan worden bij erstige aandoeningen zoals mucoviscidose.

Bij zware vormen van astma kunnen er medicijnen gebruikt worden. Het is belangrijk dat de juiste geneesmiddelen gebruikt worden, en in de juiste hoeveelheid. Er bestaan tegenwoordig zoveel verschillende geneesmiddelen (die allemaal een andere invalsweg hebben).

En astma blijft een moderne ziekte, met overbezorgde en gestresste moeders die veel te snel naar inhalatoren grijpen...