Triton 1970

De talrijke teksten die ter goedkeuring aan Alexander worden voorgelegd. "Als feestzaal hadden de kinderen de tweede verdieping, in de gang voor de kapel" Lentefeest 1962

Geciteerde teksten staan in een ander kleur

Charles Vanmassenhove en Hupperts worden aangesteld om de historiek op te maken.
De architekt Masure (in de franse tekst heeft hij een s bijgekregen) maakt de plannen voor het nieuw gebouw in 1920 en het gebouw wordt in 1923 ingehuldigd door Koningin Elisabeth (over de dienstdoende koningin zijn beide teksten het tenminste eens). "Zeer vlug werd het gebrek aan ruimte een nijpend probleem zodat in 1937 de B.N.V.B.T. een nieuw gebouw liet oprichten, nl. het Paviljoen Joséphine-Charlotte dat speciaal bestemd was voor de adolescenten. Voltooid in 1938 werd het gebouw niet onmiddelijk in gebruik genomen wegens de gespannen internationale toestand." Wat de internationaal gespannen toestand te maken heeft met het niet in gebruik nemen van het Hélio-Marin is mij een raadsel.

In mei 1940 vervoegden alle patiënten hun familie en werd het Zeepreventorium een Militair Hospitaal te velde. Hier werd dag en nacht geopereerd tijdens de 18-daagse veldtocht. Achteraf kwam de bezetting... Het oude gebouw kreeg het zwaar te verduren. Het domein werd bezaaid met bunkers.

Tot 1953 diende gewacht te worden alvorens het Preventorium volledig hersteld was. Het was opnieuw H.M. Koningin Elisabeth die de instelling herinhuldigde. Er wordt hier geen woord gezegd over het feit dat de Hélio-Marin al heel vroeg na de tweede wereldoorlog opnieuw in werking trad (behandeling van adolescenten en volwassenen, het was ingericht als sanatorium), zie Geschiedenis van het Hélio-Marin. En in een laatste tekst van Laekeman wordt de inhuldiging gedateerd 20 augustus 1926 en 24 juni 1954. We zullen het nooit weten.

Willy Van Onselen kwam in het zeepreventorium aan op 6 juni 1955 (dat toen nog uitsluitend (pre-)tuberculeuse patiënten behandelde). Dr. Alexander werd in oktober benoemd tot geneesheer-directeur van het instituut. Andere bekende namen in het preventorium in die tijd waren mejuffer Cordier, mejuffer Moraux, mejuffer Chevaillier, de heer Maquau ("Hij was invalide. Hij zorgde voor de postverrichtingen. Hij hield zich bezig met de bar en deed er ook de boekhouding van"). Let op de verkeerd gespelde namen.
Als feestzaal hadden de kinderen de tweede verdieping, in de gang voor de kapel. Iedereen zat op banken en het personeel zorgde voor zelf opgevoerde toneelstukken, met o.a. Gilbert Lartillier, Fernande, Achiles.

Educatieve diensten: takkebossen planten Veel sport op het programma

"...Toen Georges een ganse dag in de klas had gezeten, weende hij omdat hij die dag de zee nog niet had gezien...", traduit comme "... Lorsque Georges avait passé toute la journée en classe, il pleura parce qu'il n'avait pas encore vu la mer..." De teksten uit deze farde behoren tot de meest poëtische, maar ook tot de minst geloofwaardige. Ik zou eerder denken dat Georges aan het wenen was omdat hij zijn ouders mist of omdat iemand zijn pillamp gestolen heeft. De scheiding van het kind met zijn ouders wordt wel goedgepraat: "De praktijk vertelt ons dat de gezonde relatie ouder-kind, bij het grootste deel der gevallen niet aanwezig is en een hinderpaal vindt in een overbeschermende houding vanwege de moeder en soms van de vader. bla-bla-bla. Uit al het voorgaande: de ziekte, de moeilijkheden en de ervaringen die het kind op school, met zijn vriendjes en thuis ondervonden heeft zal het gemakkelijker zijn zelfvertrouwen verliezen; dieper in de put geraken en bewust of onbewust parasiteren op zijn ouders.". Ha! Daarom dus die hindernissenbaan!

Er wordt ook uitleg gegeven over het pedagogisch-half-dagstelsel: "Na deze periode werd het pedagogisch-half-dagstelsel ingevoerd en een groot aantal uren worden in de verschillende leeftijdsgroepen doorgebracht". Voor de niet-ingewijden: school in de voormiddag en sport en spel de namiddag. "Waar men vroeger bleef bij het gewoon bewaken van de kinderen, te zorgen dat ze braaf bleven is men naderhand deze leemten met verschillende aktiviteiten gaan vullen. Men kwam lanzamerhand tot het besef dat "opvoeding" meer inhield dan het bewaken van een groep kinderen". Inderdaad, kinderen gaan zich gauw vervelen als ze een ganse namiddag bewaakt worden.

En deze farde bevat ook een toekomstbeeld: Dagelijks ervaren wij dat er ons nog verschillende mogelijkheden ontglippen die zouden kunnen bijdragen in een meer intensiever werking van het groepsleven. Bij de vraag: hoe zou je de educatieve dienst zien evolueren hebben wij dadelijk een bijna utopische droom die ons terugbrengt in paviljoenen waar 10 à 15 kinderen met een opvoed(st)er samenwonen. Het paviljoen zou bestaan uit: een aantal slaapkamers, een soort leefkamer waar men eet en de mogelijkheid bestaat om kleine aktiviteiten te doen, een klein keukentje om af en toe bij een verjaardag of iets dergelijks een toemaatje te bereiden. De ouders zouden er eveneens op een aangename wijze ontvangen worden." Voorwaar, dit is de blauwdruk die geleid heeft tot het ontwerp van de nieuwe gebouwen, waar men naar kleinschaligheid getracht heeft... Leo Feytens had gelijk, 35 jaar te vroeg!

Kinesie: flankademhaling

"De behandeling evolueerde van een globale algemene naar een tweefasige behandeling waar enerzijds de analytische technieken en anderzijds de synthetische technieken worden aangewend. Het bleek namelijk noodzakelijk te zijn de kinderen grondig voor te bereiden op de revalidatie door de sportieve training en het zwemmen." Je zou je voor minder ziek voelen bij het lezen van dergelijke lektuur. In de jaren '70 was astma nog een zware ziekte. De tweefasige behandeling waarvan sprake kan men samenvatten door kinesie (reëducatie van de ademhaling en orthopedische gymnastiek) en revalidatie (zwemmen en sportieve training).

De Georges Born

De kussenklassen Het logo van de vzw Jeugdzorg, tekening van Ketels naar een bronzen beeld.

Op 2 mei 1962 werd het HALVE-DAG-SYSTEEM ingevoerd: de patiënten gaan alleen nog in de voormiddag naar school[...]
In oktober 1964 lanceert Dr ALEXANDER de idee van de KUSSENKLASSEN. In november 1964 wordt Ch. VAN MASSENHOVE de eerste onderwijzer in training, met alle leerlingen op kussens. In september 1965 worden de kussenklassen veralgemeend[...]

Een paviljoen wordt in de duinen (door de leraars) opgetrokken als expressie-atelier (1968-1969) en sinds september 1969 beschikken wij over 20 nieuwe lokalen in het Zeelyceum, die op 22 juli door FRANCK POURCEL werden ingehuldigd[...]

Op 1 mei wordt een vzw (Jeugdzorg) opgericht, de statuten verschijnen in het Belgisch staatsblad van 18 oktober 1962. Een eerste praktische realisatie is het oprichten van het Hoger Instituut voor Sociale Studiën op 3 juni 1962[...]

Op 26 augustus 1963 werd een Technisch Instituut voor Buitengewoon Onderwijs (TIBO) geopend[...]

In oktober 1964 wordt voor het eerst les gegeven in het Hoger Instituut voor Psychologie en Orthopedagogiek (HIPO)[...]

Gedurende het schooljaar 65-66 wordt vastgesteld dat meer en meer patiënten uit het middelbaar dan wel uit het technisch onderwijs komen. Het blijkt bovendien voor astmatische en allergische patiënten meer aangewezen te zijn een algemeen vormend onderwijs te voorzien. Daarom wordt in augustus 1966 beslist het TIBO om te vormen tot Zeelyceum voor Buitengewoon Middelbaar Onderwijs

Verder bevat de kaft informatie hoe de lessen georganiseerd worden: in het Zeelyceum beslist elke patiënt elk uur zelf welke les hij wil volgen. Dit betekent voor de eerste maal volledig geïndividualiseerd middelbaar onderwijs Dit is dus het bekende fichesysteem dat ook in gebruik was in de lagere afdelingen.

De struktuur van het onderwijs (met zijn klassen van 8 leerlingen) werd bij ministerieel besluit van 16/10/1967 goedgekeurd en bekrachtigd door een koninklijk besluit van 25/10/1967.

Herkomst bezoekers en stagiaires

Charles Vanmassenhove

Dan volgt een dun kaftje met de namen van illustere mensen die in 1969 het zeepreventorium bezocht hebben, waaronder Renaat Van Elslande, Frans Grootjans (ministers) Van Outryve (provinciegouverneur) en volledig onderaan, alsof zij nauwelijks het vermelden waard zijn: Dhr. Franck Pourcel uit Frankrijk, Dhr. Gilbert Bécaud uit Frankrijk, Dhr. Sacha Distel uit Frankrijk, en 12 Sovjet-Russische pneumologen.

Hoger Instituut voor Psychologie en Orthopedagogiek -

"In het buitengewoon onderwijs voor psysisch (sic) gehandicapten vervullen de leerkrachten, naast hun strikt didaktische taak, een grote rol in de revalidatie van de patiënten. Om deze opdracht goed uit te voeren, is het nodig dat zij in een multidisciplinair team kunnen werken [...] Dank zij de invoering van het 5-dagenweek wordt nu alleen nog les gegeven op zaterdag en zondag, en hebben mensen buiten het onderwijs ook de kans de lessen te volgen. Vertaald in mensentaal wou dit zeggen dat als je het in het prevent verder wou schoppen dan pappie of mammie, je deze cursus moest volgen.

De pijnlijke Bencard-test Onderzoek van de longfunktie (spirografie) met Jean Chevaillier Het labo

Les examens de la fonction pulmonaire le laboratoire le département d'allergie la pharmacie Dr. Flahaut

Een tekst dat voornamelijk in het frans opgesteld is en aangeeft welke onderzoeken op de patiënten uitgevoerd worden: "Des mesures de la ventilation pulmonaire permettent d'apprécier le degré du déficit ventilatoire et d'en suivre les variations dues au traitement.
Des mesures de la perturbation du jeu broncho-pulmonaire qui permettent de voir s'il existe un emphysème pulmonaire et d'en évaluer le degré.
Des mesures de la sensibilité aux agents pharmaco-dynamiques broncho-constrictifs (acétylcholine - histamine). cette sensibilité est toujours augmentée chez l'asthmatique."
Dan volgt een bespreking van de onderzoeken die in het labo gedaan worden: "Notre laboratoire s'est naturellement spécialisé au fil des années dans le domaine de l'allergie, principalement dans la recherche et l'étude du terrain allergique. C'est ainsi que l'on y étudie les variations du nombre des eosinophiles dans le sang et sur frottis nasal et que l'on y détermine le pouvoir histaminopexique. Ce pouvoir histaminopexique est le pouvoir que possède un sujet sain de capter l'histamine et que ne possède pas (ou moins) l'allergique. Je ne savais pas que j'étais si malade! Nadien zal men ook immuno-électrophorèse toepassen om de specifieke antilichamen (réagines) te isoleren.
Dan komt de allergie-afdeling aan de beurt, met de bekende huidtests: patchtests, scarifications en épreuves intradermiques (de bekende en pijnlijke Bencard-test die alle kinderen deed huiveren).

Het bio-meteorologisch station F. Vanmassenhove

"In het kader van het wetenschappelijk onderzoek naar de invloed van de weersomstandigheden op het ontstaan van crisissen en dyspnea bij astmapatiënten werd in het Zeepreventorium een weerkundig station ingericht. De apparatuur werd ons ter beschikking gesteld door het K.M.I. Het station van eerste klasse is het derde grootste van België. De leiding berust bij de medische dienst, de waarnemingen gebeuren door vijf leraren van het Zeelyceum. Een student van de Sociale School staat steeds ter beschikking om, indien nodig, de rol van de waarnemer van dienst over te nemen.
De waarneming en controle van de instrumenten gebeurt driemaal per dag op regelmatige tijdstippen. Op deze manier worden dagelijks gegevens genoteerd over de temperatuur, de luchtdruk, de relatieve vochtigheidsgraad, de neerslag, de windrichting, de windsnelheid, de grondtoestand, de bewolking, de zichtbaarheid, de electrische geladenheid van de lucht, het aantal positieve en negatieve ionen, het aantal uren en het tijdstip van de zonneschijn, de lichtsterkte, de afkoelingsgraad en de pollutie van de atmosfeer door rook, stofdeeltjes en SO₂.
Op bepaalde dagen worden de gegevens doorgestuurd naar Ukkel waar ze dan statistisch berekend en met een computer worden vastgelegd." Ah! waar is de tijd van de natte-bol temperatuur! De rechtstreekse verbinding met Ukkel zal er nooit komen en het station zal reeds enkele jaren later opgedoekt worden.

Het hydro-ecologisch centrum -

Een enkele bladzijde in de kaft, met een korte tekst: "Op heden is dit centrum in stichting. De bedoeling ervan is dat inter- en postuniversitair de hydro-ecologische omstandigheden van de kustzone en van het zeewater bestudeerd worden. Nauwe relaties met klimatologische invloeden op de gezondheid en meer speciaal op allergische ziekten kunnen gevonden of bevestigd worden.
In deze tijd van hinderproblemen waarvan de luchtbezoedeling er een van is, beantwoordt dit laboratorium aan een reële behoefte." Alexander was vaak aanwezig als gastspreker op congressen die met milieu te maken hadden. Geen idee of het hydro-ecologisch centrum (niet te verwarren met het bio-meteorologisch station) echt nuttig werk gerealiseerd heeft: binnen enkele jaren zal het zeepreventorium ferm moeten besparen, en worden alle diensten die niet tot de kernaktiviteit van het zeepreventorium behoren gesloten.

De psychologische dienst Michiels De Bontridder

"Le fait qu'asthme et eczéma constituent précisément des affections où les facteurs psychiques jouent un rôle plus ou moins important, souligne l'importance d'un traitement psychique." Op staffvergaderingen werd het gedrag van de kinderen besproken. Ieder patient werd geobserveerd en de resultaten op steekkaarten ("snelobservatiefiches") opgetekend.

Eerste en plechtige communie

Kort overzicht van de aalmoezeniersdienst van het Zeepreventorium Pater Van de Putte

"Op 1 november 64 nam de E.P. Van de Putte, prior van het klooster der paters Augustijnen uit De Haan, de leiding van het aalmoezeniersdienst van het Z.P.M. op zicht[...] Talrijke kinderen deden in onze instelling hun eerste en plechtige communie en werden gevormd. Wegens de grote uitbreiding van het aantal patiënten en de daaruitvloeiende moeilijkheden die ontstaan in familiaal verband, stelde de hoofdalmoezenier aan Dr. Alexander voor om in één grote plechtigheid alle familieleden te verenigen en om gezamelijk een dergelijk feest te beleven. Er werd dan ook besloten de eerste communie te laten plaatsgrijpen in de Tritonzaal, die door de technische diensten van het Zeepreventorium omgebouwd werd tot kapel."

Prévent - architecture -

Een kaft dat voornamelijk franstalige teksten bevat: "Si l'on suit l'évolution des transformations du Préventorium au cours des vingt dernières années, on a l'impression que la roue du temps a accéléré sa marche vers les années 1955 et l'on dirait même qu'elle s'est emballée.
Le pavillon Solvay, bâtiment principal à l'époque, ouvre l'ère des travaux. On double les portes d'entrée, on ferme les grands préaux couverts, on cloisonne les dégagements, on réalise des unités fermées.
Simultanément, les équipements suivent dans d'autres domaines. On renouvelle la totalité des conduites de distribution d'eau chaude, on rééquipe la menuiserie, on conditionne l'air des cuisines.
On étudie aussi, mais on laisse dans les cartons, des projets de logements isolés pour le personnel, un couloir pour abriter les piétons se rendant d'un pavillon à l'autre, de peur de les perdre lors des tempêtes. La priorité est donnée à la réalisation de la salle de fêtes qui trouve sa réalisation vers 1963. (en fait, elle ne sera utilisée qu'à partir de 1965)
En passant, on perfectionne l'isolement thermique des dégagements et dortoirs et l'on ferme par de larges châssis vitrés le fond des cures entre les bâtiments principaux, réalisant ainsi de vastes dégagements abrités où l'on trouve même en temps utile, place pour des travaux de bricolage et de dessin.
Dans cet esprit aussi, l'on pense à fermer les baies des terasses situées vers la mer du pavillon Joséphine-Charlotte. Les surfaces récupérées sont déjà mises à profit, les calories aussi.
Entretemps, il s'est créé un petit centre d'horticulture et, sans hésitation, on a couvert l'aire de manoeuvre d'un ancien bunker. L'orientation vers le soleil étant très favorable, les cultures sont florissantes.
1966 voit la construction des classes préfabriquées pour le HISS.
1967: on exécute le prolongement du tunnel qui mène à la plage."

Interview van Dr. VAN DE CALSEYDE H. Laekeman

Deze dokter is in het zeepreventorium gekomen in 1937, toen Dokter Vander Smissen hoofdgeneesheer was: "Le Docteur VANDER SMISSEN avait été, pendat une période dont j'ignore la durée, attaché comme médecin à bord de notre navire-école, 'Comte Smet de Nayer'. De ce passage dans la Marine, il avait gardé le camle et la fermeté sans équivoque et l'autorité qui caractérise si noblement bien des cadres de la Marine.". Dr. Vander Smissen was voorstander van een globale aanpak, en dus moesten er andere specialisten in het zeepreventorium werken. Dr. P. Van de Calseyde was NOK: neus-oor- en keelziekten (oto-rhino-laryngologie en français).

Hoger instituut voor sociale studiëen -

De rol van de maatschappelijke assistent in de moderne maatschappij (van toen) wordt uitgelegd.
"Onder impuls van Raoul Bonnel en Dr. Alexander startte men in 1962 met negen leerlingen. Sindsdien is de schoolbevolking steeds blijven aangroeien niettegenstaande alle kandidaten aan een strenge voorafgaande selektie worden onderworpen. In 1967 kon een nieuw gebouw voor het Hoger Instituut in gebruik worden genomen.
Een kleine greep uit de instellingen die meehelpen aan de opleiding toont duidelijk de veelzijdigheid aan van de praktische vorming: jeugdrechtbank en C.O.O., visserstehuizen, universitaire diensten, ... Een korte tekst voor wat één van de belangrijkste kenmerken van het zeepreventorium was.

Public Relation in de vorm van postkaarten

Le service Public Relations Ch. Vanmassenhove

"Les Nuits Féeriques furent organisées pour la première fois en 1956, et connurent un succès croissant. Nous avions pu constater que pas mal de gens s'associaient avec sympathie aux objectifs du Préventorium Marin: en 1962 fut donc fondée l'association "Les Amis du Préventorium". La revue "Prévent-Varia", remplacée quelques années plus tard par "Triton" vit le jour en 1960.
Le service Public Relations ne démara véritablement qu'à l'occasion de la fameuse opération "piscine" qui entraîna dans son sillage une série de campagnes de charité (gala G. Bécaud, marche de 80km, le rally des vedettes,...)
Le service Public Relations s'occupe également de l'organisation de séances de travail, de symposiums et d'expositions.
L'expansion intérieure provoqua un besoin d'information interne. La revue mensuelle du personnel "Zoom", et "Magazine", la gazette hebdomadaire du Préventorium Marin, contribuent à ce que tout membre du personnel sache ce qui se passe à l'intérieur de la communauté.
La salle des fêtes "Triton" est devenue elle-même une source de revenus: bals, séances de théatre, de shows, enregistrements radiophoniques et télévisés, conférences et films y ont régulièrement lieu.

Paul 't Felt

La gestion - Het economaat Paul 't Felt

"Als men bedenkt dat het Zeepreventorium in 1947 opnieuw startte met een 60-tal bedden en dat het er nu 600 bevat, dat amper een vijftiental jaar terug slechts enkele tientallen personeelsleden in dienst waren en er nu 350 zijn, dat door deze uitbreiding er nood ontstond aan een enorm aantal lokalen, dan krijgt men alvast een klein idee van de enorme problemen waarmee de economaatsdienst op zo'n korte termijn werd gecontronteerd.". Er zijn van die mensen in het Zeepreventorium die nauw geassocieerd worden met de instelling en blijkbaar geen leven hebben gehad buiten de instelling. Paul 't Felt is zo iemand.

Het zeepreventorium draaiende te houden vergde heelwat inspanningen. Talrijke diensten waren nodig: "Naast het onderhoudspersoneel voor de lokalen is er een technisch atelier om de herstellingswerken uit te voeren.
In het naaiatelier wordt de kleding van de patiënten onderhouden en hersteld.
Drie chef-koks zorgen voor een 800-tal maaltijden per dag.
Ons pompstation maakt een dagelijks verbruik van 250 m³ drinkbaar water mogelijk."

De behandeling Dr. F. Alexander

De kaft van Alexander is een warboel (het zou mij niet verwonderen dat Alexander zeer slechte schoolrapporten had). Handgeschreven, verbeterd, doorstreept, van onleesbaar commentaar voorzien en in het algemeen zeer slecht geschreven: "De 1923 à 1936 l'institution avait pour tâche la lutte contre la tuberculose, qui constituait à cette époque un véritable fléau social.
Après la seconde guerre mondiale, quelques milliers furent soignés pour primo-infections et tubercolose osseuse. Cette situation, propre à l'après-guerre se poursuivit jusqu'en 1957 environ.
A cette époque, la situation changea: notre population devint du point de vue médical celle de la société d'abondance: les maladies contagieuses diminuèrent, mais les handicaps physiques devinrent de plus en plus fréquents[...]
Depuis lors, nous traitons les handicaps physiques sous toutes ses formes: affections CARA, bronchorrée, bronchectasie, rhume des foins, asthme et autres affections allergiques, sans oublier les diverses formes d'eczéma.
Le dentiste est chargé de la lutte contre l'infection de la fosse buccale. ces foyers d'infection doivent être détectés et soignés puisqu'ils peuvent mener à une exacerbation d'asthme.
La tâche du chirurgien orthopédique est diverse et constante. Il traite non seulement les patients atteints de scoliose mais également les enfants ayant des déformations de la colonne vertébrale et du thorax à la suite d'asthme, ainsi que les traumatismes." De verschillende medische diensten zal ik verder maar opsommen: "spécialiste O.R.L, dermatologue, neuro- et pédopsychiatre, psycho-pédagogue, médecin-radiologue, laboratoire,..." Toute une clique gravite autour des enfants.

De medische bibliotheek in de Hélio-Marin, juist voor de afbraak.

Bibliotheken en documentatiecentra Mevr. Corné

ZPM jeugdzorg beschikt over de volgende diensten:

1. Medische bibliotheek (algemeen geneeskundige werken en boeken over allergische en respiratoire aandoeningen, bio-meteorologie, natuurbezoedeling, gespecialiseerde tijdschriften,...)
2. Jeugdbibliotheek (500 literaire en ontspanningswerken)
3. Documentatiecentrum (gegevens over centra met andere of analoge belangsstellingspunten)
4. Leeszaal (in de HIPO-HISS)
5. Filmotheek: met de eigen filmproductie Noctiluca Miliaris: de film over het kussensysteem (het huis in de duinen), de film over de multidisciplinaire staff, (Edwin),...

Logopedische dienst MJ. Goetmaeckers

Een enkel blaadje dat in de verkeerde kaft zat. Deze tekst, in een medisch jargon opgesteld is zelfs niet verbeterd door Alexander, wat het vermoeden doet rijzen dat de logopedische dienst een publikatie in Triton waarschijnlijk nooit gehaald heeft: "Naast de zuiver therapeutische technieken in funktie van een welbepaalde afwijking, kunnen bepaalde logopedische technieken zoals stemgeving-zang-muziek enerzijds en psychomotorisck-dans-expressie anderzijds, aangewend worden in de totaalbehandeling van de astmapatiënten. Door de foutieve ademhalingstechniek met zijn gevolgen, en de psychische struktuur van onze patiënten, vormen bovenvermelde technieken een essentieel onderdeel in de werking van een logopedische dienst in een astmacentrum."

De sociale dienst gebruikte gekleurde papiervellen voor zijn briefwisseling met de ouders.

De sociale dienst M. Dobbels

De sociale dienst zorgt voor het contact met de ouders, helpt hun bij de papiermolen van de mutualiteiten (die voor de terugbetaling van de kosten moesten opdraaien). Een naam komt mij terug in het geheugen; een zekere Sinnaeve, door mijn moeder die een hekel aan hem had vieux snave genoemd.

Automatisatie -

Een tweetal losse vellen hebben het over automatisatie. Nog geen computers in die tijd: "De namen van kinderen moeten tientallen, honderden malen overgeschreven worden tijdens hun verblijf in het zeepreventorium. zou een hectografisch negatief niet een zeer tijd en zenuwsparende oplossing zijn?
Het aanleren van nieuwe vakken aan kinderen vraagt veel tijd, zou programmed instruction niet mogelijk zijn?
Koken van de meelspijzen duurt lang en vraagt grote hitte; maar met een moderne keuken met ultrasoon kan de tijd gereduceerd worden in verhouding van 10/1 of meer.
Luchtdrukpost...
Deze tekst is enkel in het nederlands opgesteld en waarschijnlijk niet in Triton gebruikt.

Il est clair que le préventorium est à son zénith à la fin des années 60. Pratiquement tous les grands travaux sont terminés, il ne manque plus que l'atelier protégé Prévent-Print (qui sera ouvert dans quelques années). La ferme existait déjà, mais n'était pas encore structurée sous forme d'asbl (Zeewinde). A cette même époque, le préventorium a acheté un hôtel, l'Hôtel du golg, qui sera nommé Astel. Het is duidelijk dat in 1969 het zeepreventorium nagenoeg zijn apogée bereikt heeft. De onderdelen die niet vermeld zijn, zijn Prévent-Print, de drukkerij en beschermde werkplaats, en de hoeve. De aankoop van Hôtel Astel gebeurde in dezelfde periode en staat niet in Triton vermeld. De hoeve begon vorm te krijgen, maar was nog niet gestruktureerd tot een vzw (Zeewinde).