Hélio-Marin
Une dernière visite avant la démolition
Pavillon médical
Home » Hélio-Marin » dernière visite au pavillon médical
Le mardi 3 octobre 2007, je suis repassé au préventorium marin . Le but était de rencontrer les anciens professeurs (ils viennent le premier mardi de chaque mois au bar) et de visiter une dernière fois le pavillon médical.

Dinsdag 3 oktober 2007 heb ik opnieuw een bezoek gebracht aan het Zeepreventorium. De bedoeling van het bezoek was eigenlijk de oude leraars van het Zeelyceum eens opnieuw te ontmoeten (zij komen iedere eerste dinsdag van de maand samen in 't Wrak). Jean-Pierre Dubois van Science Press v.z.w. was eveneens aanwezig om opnieuw in contact te komen met zijn leraars.

MP - Medisch paviljoen

Mc Bee Keysort


een opmerkelijke SQL-systeem avant-la lettre dat teruggaat tot in 1955!


De befaamde drainagekaarten


De bedden voor de komst van de alvama's.
Hier gooit men echt niets weg!


De typische agenda's


De bekende trainingspakken


Ijverig aan het werk:
de mieren van het zeepreventorium.

De leraars zouden pas om 4 uur aankomen, dus hadden wij nog wat tijd om het Hélio-Marin te bezoeken. De gebouwen waren totaal verlaten, er liepen enkel nog een paar kinesietherapeuten rond. De kinesie was de belangrijkste dienst van het medisch paviljoen geworden, met metastasen in alle lagen van het gebouw. Wij hebben alle verdiepingen bezocht en zijn blijven steken op de infirmerie, vooral vanwege de teksten op de muren. De teksten hebben we voor het nageslacht bewaard, want ik denk niet dat de bouwvakkers dat zouden doen.

We zijn ook op de zolder geraakt. Er lagen een paar voorgedrukte bladzijden op de grond (ik had er al een paar opgemerkt tijdens een vorig bezoek met Gerrit Vonck). "Enfant rachitique" werd er in 1954 geschreven. Verder kon de behandelende geneesheer zijn mening kwijt over verschillende onderwerpen: "Intelligence:". In blauwe vulpen stond er "imbécile". Tegenwoordig zou men schrijven "anders begaafd". Imbeciel is trouwens het juiste woord (in die tijd althans) voor kinderen met een IQ tussen de 50 en de 80. Prijs u gelukkig als men imbeciel tegen u zegt. Het had veel erger kunnen zijn. "Un débile" heeft namelijk een IQ beneden de 50. Onderaan, bij de "Remarques:" stond er "Cas désespéré - père alcoolique". In die tijd was men niet bang van woorden.

Wat als er tijdens de afbraakwerken een paar van die kaarten zouden rondvliegen en terechtkomen tussen de pers die de afbraak komt filmen? Wat als er namen van politici op die kaarten zouden staan (met de opmerking imbécile)? —als je de verkiezingsslogans leest zou je eerder voor débile opteren, maar dit geheel terzijde.

Uiterst opmerkelijk waren de steekkaarten uit die tijd met rand-perforaties zodat men snel een selectie uit het bestand kon maken. Dit SQL-systeem avant-la lettre werd ingevoerd in 1955 (De Mc Bee Keysort was een uitvinding dat Alexander uit de Verenigde Staten had geïmporteerd) en ieder patient die de instelling verliet liet zo'n kaart achter.
Het voordeel van dit systeem is dat men geen speciale machine nodig heeft om een selectie te maken (zoals bij de normale ponskaarten): gewoon een breinaald door de gekozen key halen en alle kaarten die aan het criterium voldoen worden uit het pak gelicht. Eenvoudig en knap gevonden!

De befaamde drainage-kaarten

De mensen van het zeepreventorium hebben in ieder geval de boel goed opgeruimd: het enige dat ik tussen het puin heb teruggevonden zijn de bekende drainagekaarten (niet veel verschil met 1970!) Maar wat hebben ze met de zo waardevolle archieven gedaan? het betreft niet enkel archiefstukken die betrekking hebben tot de patiënten (patiëntendossiers), maar ook informatie over nieuwe technieken, resultaten van onderzoeken en dergelijke meer.

De bedden van vòòr de alvama's. De bedden die zo gemakkelijk gesaboteerd konden worden!
Op de zolder hebben we ook de bedden van vòòr de alvama's gezien (het waren die bedden die gemakkelijk te saboteren waren zodat het bed in elkaar viel als de persoon in zijn bed sprong). Ook een paar metalen kinderbedden (die heb ik nog meegemaakt)

Le pavillon médical était pratiquement vide de ses habitants. Il y avait de nouvelles salles de kinésie à l'étage (en plus de celles à la cave). A l'infirmerie, les derniers habitants ont laissé des messages sur les murs. je les ai tous photographiés car il y a peu de chance que les démolisseurs le fassent.

Les combles regergent d'archives qui remontent aux années '50, quand le préventorium était encore fermé et que le pavillon médical (à cette époque l'Hélio-Marin) traitait différentes maladies chroniques, dont la tuberculose osseuse et le mal de Pott.

Un système de classification qui a été introduit à cette époque est le Mc Bee Keysort. Il s'agit d'une invention que le docteur Alexander a rapporté des Etats Unis. Après la démolition, je n'ai retrouvé sur le sol que des fiches de drainage. Où ont disparu les archives de l'Hélio-Marin? Ces archives ont une grande valeur historique, car des traitements médicaux y sont décrits end étail.

Après la démolition des batiments, les seuls restes des archivent sont les célèbres fiches de drainage (qui étaient déjà utilisées dans les années '70).

Qui avions-nous comme kinésiethérapeutes à l'époque? Willy Desomer, Agnès Leys, Ann Roos, Bernard Cantineau (le seul francophone du groupe), Michèle Masson et J. Chevaillier.

Dit waren de kinesietherapeuten van toen. Tussen 60 jaar geschiedenis van het Hélio-Marin lagen die ô zo typische langwerpige agenda's waarin pappies de opmerkelijke gebeurtenissen van de dag moesten opschrijven. Een van die agenda's behoorde blijkbaar aan Chevaillier. Naast een lijst van de kinesisten van dienst had je een woord in het rood: Beclomethasone begonnen. Beclomethasone was één van de eerste corticosteroïden die aan astma-patienten gegeven werden om hun ziekte te temperen. Terwijl er voor de buitenwereld geen geneesmiddelen in het zeepreventoriun gegeven werden, waren er blijkbaar toch testen aan de gang. Wegens de weinig doeltreffende doseerapparaten hadden deze cortisonederivaten nogal wat neveneffekten (het produkt zette zich af in de mond en de slokdarm in plaats van meegenomen te worden tot in de longen).

Dans les archives, on a retrouvé les agendas allongés que les pappies et les mammies utilisaient pour indiquer les faits marquant de la journée (cela faisait partie de leur travail d'assistants sociaux qu'ils étaient en train d'apprendre). Cet agenda appartenait apparamment à Jean Chevaillier. On a commencé le traitement à la beclomethasone est-il marqué. Ce produit était un des premiers corticostéroïdes à être utilisé en aérosol.

Achteraan de kinesie nog een hoop trainingspakken met het bekende logo gevonden.
Helaas, allemaal XXL.

Les trainings dans le couloir qui nenait à la piscine de natation.

Eindelijk was het hele Helio-Marin voor ons! Het gaf mij een opmerkelijk gevoel dat niet te verwoorden is. Op een paar kuisvrouwen (!) na was het gebouw totaal verlaten. We liepen opnieuw naar beneden, het kabinet van Raveschot was compleet leeg. We liepen verder en kwamen bij het bureau van Gerrit Vonck. Hij was nog vlijtig aan het werk alsof er niets aan de gang was. Ik was op zijn minst totaal verbouwereerd. Van de jaren '70 terug in het jaar 2006 in drie tienden van een sekonde. Het leek mij vreemd dat hij tot op het laatste ogenblik in zijn bureau wou blijven. Een kapitein verlaat pas als laatste zijn schip, blijkbaar. Als ze iemand van onder het puin van het medisch paviljoen zouden oprapen, dan zou het logischer zijn mij daar aan te treffen dan Gerrit, die eigenlijk nooit veel binding had met het gebouw, dat vertelde hij mij in een vorig gesprek.

Na het verhuis mag de camionette van het zeepreventorium nieuwe veringen krijgen! Dagelijks heen- en weer spullen van het medisch paviljoen naar het hoofdgebouw verslepen, via een slechte weg. Alles wordt uit de gebouwen gehaald, ook schrijfmachines uit de jaren 60: de befaamde IBM selectric met de bolkop. De container met de bodyplethysmograaf is al afgevoerd. Een aantal spullen zal blijkbaar verkocht worden op de rommelmarkt. Ter informatie aan de kopers: de schrijfmachines hebben wel een paar dagen in de regen gelegen en andere apparaten zijn even slecht behandeld geweest.

Het zeepreventorium had een uitgebreide medische bibliotheek. Een deel ervan was aanwezig in het HISS. Deze bibliotheek is in de zolder van de Hélio Marin terechtgekomen toen de HISS gesloten werd.

Voici les classeurs qui contiennent la liste des livres de l'imposante bibliothèque médicale du préventorium marin. Une partie se trouvait dans l'école du HISS et ces livres ont été déménagés vers les combres du pavillon médical quand l'école du HISS a fermé ses portes.

Eén van de talrijke afscheidsteksten dat ik op de binnenmuren van het verlaten Hélio-Marin heb aangetroffen. Je kan nog meer dergelijke teksten vinden op de pagina van Jean-Pierre Dubois.

Leraars van het Zeelyceum

Terug naar 't Wrak: het was eigenlijk de bedoeling dat we eens onze oude leraars zouden ontmoeten. Onze leraren waren stuk voor stuk unieke exemplaren, en het opmerkelijk onderwijssysteem benadrukte nog meer het unieke van deze mensen. Het werd 4 uur 30 en de leraren kwamen binnen. Ze vormden ogenblikkelijk een kliek en niemand kon erbij. Je zou het kunnen vergelijken met een covalente benzeenring dat niemand in hun midden toeliet. De leraren waren nauwelijks veranderd. M'n leraar maatschappelijke vorming (Rik Billiauw) was nog steeds even vriendelijk. Van m'n leraar wiskunde (Fernand Vanmassenhove) had ik de eer meer dan een uur de rug te mogen aanschouwen: zijn mimiek was in al die jaren niet veranderd! Nu weet ik waarom de Rus naar een lokaal in de duinen verbannen werd, en het was niet enkel vanwege de keuze van zijn muziek. In dat opzichte was de muziek die in La Ruche te horen was heelwat diverser en van hogere educatieve waarde. Ik heb wat met de leraar wetenschappen (Lucien Van Zandwege) gesproken. Iemand die met met waterstof fluoride heeft gewerkt kan mij mateloos boeien. Eigenlijk had zijn naam beter geweest zand-wèg, want HF werd gebruikt om zanddeeltjes op te lossen bij het analyseren van sporen en pollen in de lucht. Ik kon het niet laten eens te controleren of hij nog altijd zijn twee handen had. En dan werd het zes uur en onze aromatische koolwaterstoffen verdwenen even geruisloos als ze gekomen waren.

En als afsluiter: een mooie zonsondergang. Het was ongeveer 8 uur 's avonds toen wij 't Wrak verlieten...

Code à introduire

In te geven kode